Wat is een
Aneurysma Aorta Abdominalis (AAA)?
​​Een aneurysma is een verwijding in een deel van een (slag)ader. De meest voorkomende plaats is de buikaorta: de lichaamsslagader in de buik. Er is dan sprake van een aneurysma aorta abdominalis, afgekort AAA.
In Nederland lopen ruim 50.000 mensen rond met een verwijde slagader in hun buik en daarvan sterven er jaarlijks minstens 1000 mensen ten gevolge van het scheuren hiervan.​​
![DSC_3632[1]_edited.JPG](https://static.wixstatic.com/media/dcf184_7aa598fcc7ec4d2d950af4df2a75d6b2~mv2.jpg/v1/fill/w_816,h_543,al_c,q_85,usm_0.66_1.00_0.01,enc_avif,quality_auto/dcf184_7aa598fcc7ec4d2d950af4df2a75d6b2~mv2.jpg)
Het ontstaan van een aneurysma
Normaal is de buikaorta 10 tot 20 mm breed. Vanaf 30 mm spreekt men van een aneurysma. Dit komt bij mannen vier keer zo vaak voor als bij vrouwen en meestal van boven de 60 jaar. Bij ongeveer vijf procent van de mannen ouder dan 60 jaar is sprake van een AAA, waarvan het merendeel nog niet levensbedreigend (maximaal 40 mm).
De toename van de verbreding van het AAA bedraagt enkele mm per jaar. Rokers lopen aanmerkelijk meer kans op ontwikkeling van een AAA en hun aneurysma groeit ook sneller. Ook erfelijkheidsfactoren spelen een belangrijke rol. Heeft u bijvoorbeeld kinderen, ouders, broers of zussen met een AAA, dan loopt u tot 25% kans om deze aandoening ook te krijgen.
Een aneurysma verraadt zich meestal niet door symptomen en wordt vaak per toeval ontdekt bij een radiologisch buikonderzoek, zoals een echo, CT-scan of MRI-scan dat verricht werd om een andere reden. Als een aneurysma wordt vastgesteld, moet de ontwikkeling ervan nauwlettend worden gevolgd. Bij een grotere diameter van het AAA, vanaf 50 mm (bij vrouwen) c.q. 55 mm (bij mannen), is operatief ingrijpen raadzaam om scheuren te voorkomen. Afhankelijk van de anatomie, de verdere levensverwachting en de conditie van de patiënt kan gekozen worden tussen 2 soorten behandelingen. Enerzijds de klassieke open buikoperatie, waarbij een kunststof vaatprothese geplaatst wordt. Anderzijds het inbrengen van een speciale aorta-stentprothese via de liesslagaders.
De risico's
De kans op ruptuur van het aorta-aneurysma is sterk afhankelijk van de diameter en is ongeveer:
-
0,05 % bij een diameter van minder dan 40 mm
-
0,5 tot 5 % bij een diameter van 40 tot 50 mm
-
3 tot 15 % bij een diameter van 50 tot 60 mm
-
10 tot 20 % bij een diameter van 60 tot 70 mm
-
20 tot 40 % bij een diameter van 70 tot 80 mm
-
30 tot 50 % bij een diameter van 80 mm of meer
​
De overlevingskans na scheuring van het AAA bedraagt slechts 20%. Door het bloedverlies overlijdt 60% vrijwel direct of onderweg naar of in het ziekenhuis. Van de 40% die de operatietafel haalt overlijdt alsnog de helft tijdens het verblijf in het ziekenhuis.
In Nederland lopen ruim 50.000 mensen rond met een aneurysma in hun buik en sterven er jaarlijks minstens 1000 mensen ten gevolge van het scheuren van de aorta in de buik. Officiële cijfers spreken van 850 (650 mannen en 200 vrouwen) maar er is een grote mate van onderrapportage, omdat vaak bij plotseling overlijden de diagnose “acute hartdood” wordt gesteld en het aneurysma niet aan het licht kwam.
![DSC_3646[1]_edited.JPG](https://static.wixstatic.com/media/dcf184_09d461e20faa471fb143ee3935641f9d~mv2.jpg/v1/fill/w_739,h_492,al_c,q_85,usm_0.66_1.00_0.01,enc_avif,quality_auto/dcf184_09d461e20faa471fb143ee3935641f9d~mv2.jpg)
Bevolkingsonderzoek
​
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond, dat met een preventief bevolkingsonderzoek vanaf de leeftijd van 60 jaar de sterftekans ten gevolge van een AAA-ruptuur met 50% gereduceerd kan worden.
Door tijdige behandeling van een levensbedreigend aorta-aneurysma kan de levensverwachting met vele jaren worden verlengd!
Meerdere West Europese landen kennen al veel langer een AAA-bevolkingsscreening en met name voor mannen vanaf 65 jaar. Momenteel wordt een landelijke screening in Nederland helaas nog gefaciliteerd.
Er sterven jaarlijks in Nederland minstens 1000 senioren vroegtijdig, terwijl dit door eenvoudig preventief echo-onderzoek in de helft van de gevallen is te voorkomen!
De meest simpele en de goedkoopste methode om een AAA te ontdekken is een echografisch onderzoek van de buik. Bij minstens 98% van deze onderzoeken kan met zekerheid worden vastgesteld of er al dan niet sprake is van een AAA, alsmede de plaats en de grootte ervan.
Werkwijze AAA Quickscan
​
De Aortastichting werkt samen met een aantal echocentra in Nederland om het voor iedereen mogelijk te maken om een AAA-quickscan te laten maken. Zowel mannen als vrouwen kunnen, ongeacht hun leeftijd, zonder verwijzing een afspraak maken. De uitslag van de scan krijgt u mee naar huis om met uw huisarts te bespreken. De huisarts is vervolgens bevoegd om een diagnose te stellen.
​
​
De AAA Quickscan is een eenvoudige echo-meting van de buikslagader. Een echo-onderzoek is volstrekt ongevaarlijk en u voelt alleen wat druk op de buik. U ligt op een onderzoeksbank, waarbij alleen uw buik ontbloot hoeft te worden. Om het onderzoek goed te kunnen verrichten, is het gunstig wanneer u nuchter bent of hooguit een lichte maaltijd hebt gebruikt. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten en u krijgt de resultaten direct mee om zo nodig te bepreken met uw huisarts. De kosten zijn €55,- en worden momenteel (nog) niet door de ziektekostenverzekering vergoed. U kunt de kosten ter plaatse contant of per pin voldoen.
​
​
​
In sommige gevallen (1 tot 2%) kan bij echografisch onderzoek de aorta niet of slecht worden gemeten, bij voorbeeld wegens aanwezigheid van darmgas of bij obesitas. In dat geval kunt u overleggen met uw huisarts om een verwijzing te krijgen naar een ziekenhuis om de aorta in de buik alsnog op een andere wijze te kunnen meten.
​
Indien tijdens een AAA-quickscan sprake blijkt te zijn van een aorta-aneurysma, dan wordt u doorverwezen via de huisarts voor specialistische monitoring en behandeling. Op indicatieve meetbevindingen van de AAA-quickscan kan geen volledige garantie worden gegeven. Aan de afgegeven meetwaarden kunnen daarom geen rechten worden ontleend.